Eitt af því sem fékk mig til að staldra við
Eitt af því sem fékk mig til að staldra við á dögunum, setja hönd undir kinn og hrukka ennið lítillega var grein eftir Gunnar Þórðarson sem er
greinilega mjög áfram um að við hér á klakanum gengjum í hið risavaxna Evrópska kompaní til að bjarga okkur frá fyrirsjáanlegri glötun. Eflaust gengur honum aðeins gott til og ég efast ekki um að hann er trúr sannfæringu sinni sem hann telur vera hina einu réttu skoðun. En þegar ég var búinn að velta fyrir mér skrifum hans og bera saman við ýmislegt það sem fram hefur komið að undanförnu, fer ekki hjá því að ýmsar spurningar vakni
Gunnar skrifar: “Íslendingar eiga engan annan raunhæfan
möguleika en sækja um í ESB og seinna inngöngu í evrusamstarfið”.
Hér er sett fram
fullyrðing án þess að nokkur rök fylgi með. Það finnst mér alltaf heldur
endasleppt því ég vil fá að vita af hverju. Það nægir mér ekki að sagt sé að
Finninn Olli Rhen sé við stjórnvölinn um þessar mundir og hann sé svo jákvæður
gagnvart umsókn okkar.
Gunnar skrifar: “Það eru þrjár leiðir til fyrir Íslendinga
í gjaldmiðlamálum”.
Þær leiðir telur
hann vera að nota krónuna sem sé blindgata, taka einhliða upp annan gjaldmiðil
sem sé villuljós eða stefna að upptöku evru sem sé eina raunhæfa leiðin. Hann
minnist t.d. ekki á myntsamstarf við Noreg sem hefur sífellt meira verið til
umræðu og gæti alveg verið vænlegur kostur því þó að við göngum inn í ESB
liggur það fyrir að við gætum þurft að halda krónunni allt til ársins 2020 eða
jafnvel lengur engu að síður. Mér þykir rétt að benda á að Liv Signe Navarsete
formaður Miðflokksins og samgönguráðherra norsku ríkisstjórnarinnar lýsti því
yfir að hún vildi gjarnan skoða myntsamstarf við Íslendinga ef það forðaði
landmönnum frá að ganga í Evrópusambandið.
Gunnar skrifar: “Klisjan um að Íslendingar verði að
afsala sér umráðaréttinum yfir auðlindum okkar stenst ekki skoðun”.
Og aftur eru ekki
færð nein rök fyrir málflutningnum. En það hefur reyndar komið fram hjá
stækkunnarstjóra ESB að ekki verði samið um neinar varanlegar undanþágur t.d.
varðandi sjávarútvegsstefnuna, aðeins tímabundna aðlögun. Það hefur líka komið
fram að mikið er horft til hefðarréttar og tel ég þá rétt að rifja upp að m.a.
Spánverjar, Frakkar, Hollendingar og Þjóðverjar svo ekki sé minnst á Breta hafa
gert út á Íslandsmið á hinum ýmsu tímum. Mér þykir því miður ólíklegt að þessar
þjóðir telji sig ekki eiga erindi á Íslandsmið á krepputímum.
Hér eru nokkur
dæmi um fréttaflutning nýverið sem efasemdamaðurinn ég hef ekki komist hjá að
reka augun í. Ég fæ ekki betur séð en að þau hvetji til þess að stigið sé
varlega til jarðar og hugsað áður en framkvæmt er.
Mbl. 31. jan.
“Skoskir sjómenn segjast myndu fagna því ef
Íslendingar ganga í Evrópusambandið og vona að sérfræðiþekking Íslendinga á
sjávarútvegi verði til þess, að bæta sameiginlega fiskveiðistefnu ESB.
Miklar vangaveltur eru um það í Bretlandi, að
Íslendingar muni á næstunni sækja um aðild að ESB. Talsmenn hagsmunasamtaka í
skoskum sjávarútvegi segja, að það myndi hafa mikil áhrif á endurskoðun
fiskveiðistefnu sambandsins og einnig hugsanlega opna fyrir aðgang breskra
sjómanna að íslenskum fiskimiðum.
Angus MacNeil, sem situr á skoska þinginu, segir
við pressandjournal í Aberdeen, að Ísland, sem sjálfstæð þjóð, geti samið um
aðild að ESB. „Skoskir fiskimenn geta aðeins öfundað þá íslensku, að vera
meðhöndlaðir sem jafningjar á alþjóðavettvangi."
Haft er eftir Bertie Armstrong, framkvæmdastjóra
skoska sjómannasambandsins, að skoskir fiskimenn hafi verið reknir af
Íslandsmiðum eftir tvö þorskastríð á áttunda áratug síðustu aldar. „Við lítum
til þess, að Íslendingar eru nú að fara bónarveg til Evrópusambandsins og vonum
að það verði til að við fáum aðgang að þeirra sjávarútvegi."
Aðrir talsmenn skoskra sjávarútvegssamtaka og
þingmenn segja, að sérfræðiþekking Íslendinga á sjávarútvegi muni án efa hafa
góð áhrif á stefnumótun innan ESB. Alistair Carmichael, sem er þingmaður
á enska þinginu fyrir Orkneyjar og Hjaltland, segir að aðild Íslands að ESB
muni hrista upp í stjórnkerfi sambandsins vegna þess að íslenska
ríkisstjórnin muni ekki þola núverandi kerfi miðstýringar og gagnsleysis en
endurskoða á sjávarútvegsstefnu ESB á næstu árum.
Þá segir Frank Doran, þingmaður Verkamannaflokksins fyrir Aberdeen, að það verði áhugavert að sjá hvernig Ísland tekur á sjávarútvegsmálum í aðildarviðræðum vegna þess að sjávarútvegur sé mikilvægur þáttur í þjóðartekjunum.”
Stöð 2 13. jan.
“Evrópusambandið ætlar að yfirtaka olíu- og
gasframleiðslu Breta og Hollendinga í samræmi við leynilega valdheimild, að
sögn breska blaðsins Daily Express.
Daily Express segir að leynileg valdheimild sem
hafi verið skrifuð inn í Lissabon samkomulagið geri Evrópusambandinu kleift að
yfirtaka orkuframleiðslu einstakra aðildarríkja til hagsmuna fyrir heildina.
Breskir þingmenn eru ekki ýkja hrifnir af því að
sambandið yfirtaki olíu og gasframleiðslu landsins.
William Hague þingmaður Íhaldsflokksins sagði að
það væri alrangt að gefa sambandinu ráðstöfunarvald yfir orkulindum Bretlands.
Þetta væri því miður dæmi um hvernig hin nýja
stjórnarskrá veitti Evrópusambandinu of mikið vald yfir þjóðarhagsmunum
einstakra aðildarríkja.
Leiðtogi breska Sjálfstæðisflokksins Nigel Farage
sagði; ,,Brussel hefur þegar stolið fiskinum okkar. Nú vilja þeir olíuna og
gasið".
Syed Kamall sem situr á Evrópuþinginu fyrir
íhaldsflokkinn sagði;
,,Hin sameiginlega sjávarútvegsstefna hefur þegar lagt fiskimið okkar í rúst.
Sameiginleg orkumálastefna myndi gera það sama við það litla sem eftir er af
olíulindum okkar.
Stjórn Evrópusambandsins er mikið í mun að tryggja öryggi þess í orkumálum. Ekki síst í ljósi þess hve sambandið er orðið óþægilega háð Rússlandi. Rússar sjá því fyrir fjórðungi af því gasi sem aðildarríkin nota.”
Vísir
30. jan.
“Ísland
gæti verið komið í Evrópusambandið fyrr en varði, jafnvel árið 2011, ef marka
má ummæli embættismanna í Brussel og íslenskra stjórnmálamanna í breska blaðinu
Guardian í dag.
Blaðið
hefur eftir Olli Rehn, umsjónarmanni stækkunar sambandsins, að aðild Íslands
yrði hvalreki á fjörur ESB og kjörið væri að það gengi til aðildarviðræðna um
leið og Króatía, en sambandinu þykir hentugast að fá ný ríki tvö og tvö saman
til aðildar.
Samkvæmt
heimildum Guardian má búast við því að umsókn Íslands yrði flýtt eftir megni
vegna efnahagsástandsins og skuldir landsins myndu ekki raska efnahag ESB að
ráði vegna smæðar íslenska hagkerfisins.”
Með tilliti til þess sem hér má lesa, er það auðvitað hvalreki á fjörur ESB að fá Ísland inn og þar með allt sem því fylgir og fylgja ber. Þá gæti það verið ekki aðeins fiskurinn í sjónum, heldur einnig fallvötn, jarðhiti og í framtíðinni olían á Drekasvæðinu ef hún er þar.
En þetta er ekki öll sagan, því enn vitna ég til þess sem fram hefur komið í fjölmiðlum undanfarið.
Ruv. 12. jan.
“Samkvæmt
könnun sem rannsóknarfyrirtækið YouGov vann, vilja sextíu og fjögur prósent
Breta vilja losa um tenglsin við ESB að hluta eða þá rjúfa þau alfarið. Tuttugu
og tvö prósent þeirra sem svöruðu vilja að Bretland sé áfram í ESB, að
fyrirkomulagið verði óbreytt og vilja gildistöku Lissabon sáttmálans umdeilda
sem er eins konar stjórnarsáttmáli Evrópusambandsins.
Vísir,
19. jan. 2009
“Einn
af fyrrverandi stjórnendum írska seðlabankans, David Mc Williams, segir að ef
Evrópusambandið komi Írum ekki til hjálpar í efnahagskreppunni eigi Írar að
hóta því að draga sig út úr evrusvæðinu.
McWilliams
segir að erfiðleika Íra megi að miklu leyti rekja til þess að þeir geta ekki
stýrt genginu í landinu með hliðsjón af ástandinu heimafyrir. Spánn og Ítalía
myndu svo líklega fylgja í kjölfarið, sem yrði mikið áfall fyrir evruna.
Í
Telegraph segir að þessi hótun endurspegli biturð Íra út í Evrópusambandið en
þeir telja að sambandið láti þá gjalda þess að hafa ekki samþykkt
Lissabonn-sáttmálann svonefnda.”
Samkvæmt þessu virðist vera að bresta á
flótti í liðsheildinni. Ég hlustaði á athyglisvert útvarpsviðtal á dögunum við
mann sem ég man því miður ekki hvað heitir, en hann sgðist hafa tekið þátt í
þeirri vinnu sem fólst í EES samningnum á sínum tíma. Hann hélt því fram að ESB
báknið (eins og hann orðaði það) væri rekið að miklu leyti á lánsfé og það væri
tímaspursmál hvenær það félli eins og risi sem stæði á brauðfótum. Stærri
þjóðirnar Bretland, Þýskaland og Frakkland hafi til margra ára færst undan því
að greiða það fé sem nauðsynlega þyrfti til rekstursins, en framlag þeirra
smærri væri reiknað út í hlutfalli við þær. Það kæmi að öllum líkindum að því
að lánsfé væri ekki lengur fáanlegt og þá þyrfti að stórhækka heildarframlögin
eða annars færi illa. Sé þetta rétt gæti Ísland ef það gengi inn, verið að
annarri kreppu ofan á þá sem fyrir er. Annars sakna ég þess að hafa ekki heyrt
mikið um það rætt hvað kostar að vera í ESB. Ég velti fyrir mér hvort það geti
verið að sumir þeir sem hafa hæst, forðist þann hluta umræðunnar sem er
auðvitað nauðsynlegur eins og allir aðrir hlutar hennar.
En ég get ekki látið hjá líða að minnast á niðurlagsorð Gunnars.
“Nú
blasir alvaran við Íslendingum. Þeir verða að varpa frá sér
mikilmennskunni sem komið hefur þjóðinni í þau vandræði sem hún er í.
Takast á við málin af auðmýkt og taka ákvörðun sem bætir lífsgæði
þjóðarinnar, en hugnast ekki bara þröngum hagsmunum minnihlutahópa.”
Það er auðvitað alveg rétt að með sívaxandi tæknivæðingu hefur sjómönnum farið ört fækkandi og geta jafnvel talist til minnihlutahópa í þjóðfélagi nútímans. En gjaldeyrinn sem þeir afla þjóðinni til handa er nokkuð sem munar um, því án hans værum við örugglega öll best komin á Jótlandsheiðum eins og stóð til forðum. Útflutningsverðmæti sjávarafurða eru nú aftur orðin stærsti einstaki liðurinn þegar kemur að gjaldeyrisöflun þjóðinni til handa eftir að heimsmarkaðsverð á áli lækkaði verulega á síðasta ári. Ef Íslenskur sjávarútvegur legðist af e.t.v. að stórum hluta eins og ekki virðist með öllu útilokað að geti gerst, er hætt við að fáum yrði stætt á að verða eftir á skerinu til þess m.a. að ræða álíka gáfulega hluti og að ganga í “Bandaríki Evrópu.” Ofan í kaupið er svo farið spá hruni evrunnar.
Leó R Ólafsson
Athugasemdir